Sürdürülebilir mimari tasarım, inşa edilmiş çevrenin enerji verimliliği arttırarak, çevre üzerinde yarattığı olumsuz etkileri azaltmayı hedefleyen bir mimari stildir. Ekolojik dengenin korunumu odaklı inşa edilen bu yapılara sürdürülebilir mimari eserler denilmektedir.
Sürdürülebilir Mimari
İnşaat sektörünün küresel anlamda en çok enerji tüketimine sebep olan sektörler arasında yer aldığı kesin bir gerçekliktir. Yenilenebilir olmayan enerji kaynaklarının tüketiminin giderek artmasına bağlı olarak, yakın gelecekte dünyada ciddi boyutta enerji krizleri yaşanacağı düşünülmektedir.
Sürdürülebilir mimari, mimari tasarımı fonksiyon, işlev ve estetik ile birlikte çevresel faktörlere odaklı yapılar tasarlamaya yöneltmektedir. Sürdürülebilir mimari ifadesi özetle, inşa edilecek yapıların enerji kullanımını, inşaat malzemelerini, inşa yöntemlerini “çevre dostu” yani daha ekolojik hale getirmek üzere yapılan mimari tasarım çalışmalarını ifade etmektedir.
“Dünyanın ormanlarına yaptığımız şey, kendimize ve birbirimize yaptığımızın ayna yansımasıdır.” – Gandi
Tasarım odaklı bakıldığında sürdürülebilirlik, inşa edilen yapının yaşam döngüsü (ömrü) boyunca, kendisine yetecek enerji kaynaklarına sahip olmasını, çevresinde yer alan doğal etmenlere minimum şekilde zarar vermesini ifade etmektedir.
Mimari tasarım, yapıları işlev, fonksiyon ve estetik 3’lüsü etrafında inşa etmektedir. Konu gelecek ve sürdürülebilir mimari eserler olduğunda ise bu kavramlar üzerine, hatta en önüne yapının uzun ömürlü olması, doğal kaynak kullanımının minimuma indirgenmesi, yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak inşa edilmesi ve ömrü boyunca bu kaynaklar ile su, elektrik ve ısınma gibi enerji ihtiyaçlarını ekolojik dengeyi koruyacak enerji kaynaklarından kullanması eklenmektedir.
Ekolojik Mimari Tasarım
Ekolojik mimari (Yeşil mimari), inşa edilen yapıları, doğal hayat, topluluklar ve doğal kaynaklar üzerinde minimum zarar ile inşa etme sanatıdır. Mimari stilin öğütleri arasında, inşa ettiğimiz yapıların doğal çevresiyle doğal ve faydalı bir ilişkide olması gerektiği belirtilmektedir.
Çevresel mimari olarak da ifade edilen yenilikçi mimari stil, bizlere inşa ettiğimiz yapılarda çevreye verdiğimiz zararı en aza indirgemeyi öğütlemektedir. Bu kavramları örneklerle açıklamak daha doğru bir seçim olacaktır. Aşağıda, sürdürülebilir mimari projelerinde ana odakları daha iyi anlayabilmemiz adına çeşitli örnekler görebilirsiniz.
- İnşa edeceğimiz yapı için, ekolojik yaşamdan daha uzak eğer yakınsa minimum zararı verecek uygun arazileri seçiyoruz.
- Doğal yaşamı bozmadan, kullanacağımız ahşabı hangi ağaçlardan temin etmeliyiz?
- Doğal çevreye zarar vermeden, ağaç kesmeden ve sürdürülebilir yapı malzemelerini kullanabilir miyiz?
- Yapının inşası sonrası ihtiyaç duyacağı enerji kaynaklarını, yenilebilir enerji kaynakları olarak mı planladık?
“Aktivist, nehrin kirli olduğunu söyleyen adam değil. Eylemci nehri temizleyen adamdır.” – Ross Perot
Birçok çeşitli örnek ve soru bizlere çevresel mimari örnekleri sunmaktadır. Konu üzerine daha çok düşünmeli, konuyu sadece kar odaklı yaklaşan mimarlık firmalarına bırakmak yerine, kendi geleceğimiz için kendi yaşam şeklimizi “sürdürülebilir” hale getirmeliyiz.
Sürdürülebilir Mimari Eserler
Sürdürülebilir mimari eserler, ekolojik mimari stili benimsemiş doğa ve çevre odaklı inşa edilmiş yapıları ifade etmektedir. Sürdürülebilir mimari örneklerinde bir kısım inşa edilme şekilleri ve inşa edildikleri yerler ile öne çıkarken diğer kesim teknoloji etkisiyle birlikte ömrü boyunca ne kadar sürdürülebilir olacağı ile ön plana çıkmaktadır.
Gelecek için mimari tasarım konusunun insanoğluna ve doğaya sağlayacağı faydaları bir araya toplamak gerekirse;
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ile enerji maliyetlerinin azaltılması
- Doğanın ve çevrenin korunumu
- Küresel ısınma, iklim değişikliği gibi küresel sorunlarda azalma
Yukarıda belirtilen nedenler, geleceğimiz için küresel çapta en büyük sektörler arasında başı çeken inşaat sektöründe neden değişikliğe gidilmesi gerektiğini çok net şekilde özetlemektedir.
Sürdürülebilir Mimari Örnekleri
İnşa edilmiş yapılarda, sürdürülebilir tasarım ürünüdür ve ekolojik dengeyi korumak hedeflenmek gibi kavramlar kullanılması oldukça kolaydır. İşin aslını ele aldığımızda inşa edilmiş birçok sürdürülebilir mimari eser, özünde gerçekten sürdürülebilir mimari stili benimsemiş yapılar değildir.
Sürdürülebilirlik konusu ele alındığında bir mimari tasarımcı, kullanılan yapı malzemeleri, inşa edilecek alanda ki doğal yaşam, enerji ihtiyacı ve bunun nasıl karşılanacağına dair çözümler üzerine kafa yormalıdır. Aşağıda, genel kaynaklar tarafından 2022 yılı sürdürülebilir mimari eserleri hakkında bilgi alabilirsiniz.
- Pixel Binası, Melbourne, Avustralya
- Museum of Tomorrow, Rio De Janerio, Brezilya
- Shangai Tower, Şangay, Çin
- CopenHill, Kopenhag, Danimarka
- Marco Polo Tower, Hamburg, Almanya
- One Central Park, Sidney, Avustralya
- Bahrein World Trade Center 1-2, Bahreyn
Yukarıda yer alan mimari proje örnekleri hakkında daha detaylı bilgi almak ve görsellerine ulaşmak için şu web sitesini ziyaret edebilirsiniz. “Tıklayınız.”
Özet
Sürdürülebilir mimari, geleceğimizin şekillenmesinde belirleyici bir görev üstelenecektir. Özellikle, yapı ve inşaat sektöründe yapılan araştırma ve geliştirmeler bizleri ekoloji dolayısıyla da insan adına daha sağlıklı ve faydalı sonuçlara götürecektir.
Daha detaylı bilgi ve sürdürülebilirlik konusu hakkında daha fazla içerik için, ilgili sürdürülebilir mimari kategorimizi ziyaret etmeyi unutmayınız.
