Barok Dönemi, 1600’lü yıllar ile 1750’lili yıllar arasında, dünya genelinde sanat akımının en nadide örneklerinin verildiği yıllar arasında gösterilmektedir. Müzikten, mimari tasarıma varıncaya kadar birçok alanda özgün ve özel eserlere imza atılmıştır. Yazımız içeriğinde barok mimari stili hakkında bilgiler edinebilirsiniz.
Barok Mimari Nedir?
16. Yüzyılda İtalya’da ortaya çıkmış olan Barok Mimarisinin öncüsü Gian Lorenzo Bernini‘dir. Rönesans mimarisi etkisinde gelişmiş olan barok mimari stili, farklı aydınlatmalar, ihtişam, gösteriş, dekorasyon ve birçok farklı teatral gösteriye sahne olmuştur.
İtalya’da ortaya çıkışı ardından, Roma’nın istilacı politikası vasıtasıyla birçok Avrupa ülkesinde etkili olmuş olan stili, devasa eğimli kolonlar, ince dekoratif süslemeler ile betimlemek doğru bir yöntem olacaktır. Barok Mimari, döneminde yaşanan protestan reformu sonrasında Katolik Kiliselerin daha çok mürit çekme ve kiliseleri daha çok ilgi çeken yerler haline getirilmesi üzerine gelişmiştir.
Barok mimari stili ile inşa edilmiş olan herhangi bir Katolik kilisesi önünden geçildiğinde, devasa kolonlar, kubbe benzeri çatılar, duygusal davranışları etkileyecek dekoratif işlemeler, parlak yüzeyler ve ihtişamlı iç mekan tasarımları ile dikkat çekmektedir.
Tarihin akışıyla birlikte tahmin edildiği üzere, Barok Mimarisi bir “kilise mimari stili” olmaktan çıkarak Avrupalı ülkelerin krallarının saraylarını, nüfuslu kişilerin evlerini ve önemli devlet binalarını inşa etmekte sıkça kullanılmıştır. İçeriğin devamında, dönemin mimari özellikleri, en çok kullanılan yapı bileşenleri ve dönemde inşa edilmiş barok mimarisi yapılarını görüntüleyebilirsiniz.
Barok Mimarisi Özellikleri
Barok Dönemi Mimarisi karakteristik özelliklerini özetleyen kelimeler, ihtişam, zenginlik, dinamizm, parlak renkler ve birçok sanat dalının iç içe geçmesi cümleleri olacaktır. Birçok farklı tasarım dilinin bir arada işlendiği Barok Stilini, diğer mimari akımlardan ayırmak tecrübeli gözlerin işidir.
Dönemin mimari özelliklerini incelemeye başlamadan önce, öne çıkan özelliklerini bir araya getirelim. Barok Mimarisi öne çıkan özellikleri şunlardır;
- Yapının merkezine yerleştirilmiş devasa kubbeler kullanılmıştır.
- Özel süslemeler, dekoratif çalışmalar ve lüks göstergesi olan işlemelerin sıklıkla kullanılması.
- Alçı ve mermer kullanılarak yapılmış kontrastı yüksek, çeşitli renkler kullanılmış heykeller yapılmıştır.
- Tavanların boyalı ve işlemeli olması, tonozlu tavanlar kullanılması.
- Eğimli, kavisli kolon ve kirişler kullanılması.
- Fransız Barok Mimarisine özgü olarak çift taraflı eğime sahip çatılar altında yapılmış çatı katları.
Barok dönemi mimarları, Rönesans mimarisinin klasik işlemelerini, motiflerini yapmış oldukları tasarımlarda sıkça kullanmışlardır. İnşa ettikleri yapılarda karışık, mimari kat planları ve dinamik tasarımlar dikkat çekici özellikler arasında görülmektedir.
Barok Mimari Yapıları
Barok Dönemi Mimari tarzı, Roma’da ortaya çıkışıyla birlikte Katedral ve Kiliselerin tasarımı ve inşası için kullanılmaya başlanması ardından saraylar, önemli devlet binaları ve nüfuslu halkın yaşam alanlarının tasarımında da kullanılmaya başlanmıştır.
Dünyada ikonik barok mimarisi yapıları şu şekildedir;
- Santa Susanna Roma, İtalya 1585–1603
- Saints Peter and Paul Church Kraków, Polonya 1597–1619
- Château de Versailles Versailles, Fransa 1661–1774
- Trevi Fountain Roma, İtalya
- Blenheim Palace Oxfordshire, İngiltere
- Residence Würzburg, Almanya
- Wallenstein Palace Prague, Çek Cumhuriyeti 1623–1630
16. Yüzyıl mimari akımlar arasında bulundan Barok Stili mimari yapıların planlarını incelediğimizde, kat yüksekliklerinin oldukça fazla olduğu, karmaşık ve kalabalık olarak sınıflandırılabilecek kat planları kullanıldığı gözlemlenmektedir. Barok tarzının öne çıkan diğer bir özelliği ise, gösterişe düşkünlük sonucu ortaya çıkmış olan özel ve detaylı dekoratif işlemeler, detaylardır.
Türkiye’de mimari stil ile inşa edilmiş bir çok yapı bulunmaktadır. Osmanlı mimarisi, 18-19’lu yıllar arasında Avrupa’ya yaptığı seferler sonucunda Avrupa’da hakim olan barok tarzından esinlenerek, Osmanlı Barok Mimari stili ve Rokoko stili üzerine birçok eser inşa etmiştir. Türkiye’de barok dönemi esintileriyle inşa edilmiş ilk yapı Nuruosmaniye Camii‘dir.
Türkiye’de Barok Mimarisi Örnekleri ise şu şekildedir;
- Nuruosmaniye Camiii, İstanbul, 1755
- Dönertaş, İzmir, 1814
- Dolmabahçe Sarayı, İstanbul, 1843
- Malta Köşkü, İstanbul
- Aziziye Camii, Konya, 1874
Barok Dönemi Özet
Barok üslubunun etkileri, İtalya’nın Roma şehrinde 1600’lü yılların başında ortaya çıkmış ve 17, 18. yüzyıllar boyunca Avrupa’da etkisini göstermiş olan bir sanatsal akımdır.
Barok stili, dans, resim, heykel, mimari tasarım, müzik ve daha birçok alanda etkisini göstermiş olup birbirinden ünlü sanatçıların ortaya çıktığı bir dönem olarak da bilinmektedir. Barok döneminin en ünlü ressamları, Rembrandt, Caravaggio ve Rubens gibi isimler iken, dönemin en ünlü müzisyenleri Vivaldi, Bach ve Handel gibi önemli isimler olmuştur.
Mimarlık tarihinde önemli izler bırakmış, dönemin Avrupa mimarisini kasıp kavurmuş olan, Barok Dönemi Mimarisinin en önemli mimarları ise şu şekildedir;
- Gian Lorenzo Bernini
- Carlo Fontana
- Carol Moderna
- Pietro La Cortano
- Francesco Borromini
- Johann Bernhard Fischer Von Erlach
- Nicolas Hawksmoor
Mimarlık tarihinin en önemli mimari akımları arasında gösterilen barok dönemini incelediğimiz yazımızı görüntülediğiniz için teşekkür ederiz. İlgili kategorilerden mimari ile alakalı diğer paylaşımlarımızı görüntüleyebilirsiniz.
