Gotik Tarz Mimari, dünyadaki en özel, en şaşalı mimari akımlardan birisidir. Bugünün mimari akımlarına dahi ilham kaynağı olmaktadır. Ortaçağ mimarisi olarak da bilinen Gotik Mimari özellikleri başlığı altında akımın özellikleri, tarihi ve örnekleri üzerine bir çalışma hazırladık.
Mimarlık tarihi serimizin diğer başlıklarına göz atmayı unutmayınız.
Mimarlık Tarihi kategorisi için tıklayınız.
Gotik Mimari Nedir?
Gotik Mimari tarzı, ortaçağ döneminde 12. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkmış bir mimari akımdır. Etkilerini 16. yüzyıla kadar sürdürmüş olmakla birlikte Romanesk Mimarisi ile birçok ortak özelliği bulunmaktadır. Ortaya çıkışının ardından yerini Rönesans Mimarisine bırakana kadar avrupa’nın tümüne yayılmış ve etkileyici mimari yapılar bırakmış bir akımdır.
Gotik Mimari örnekleri incelendiğinde Romanesk Mimarisinin özelliklerine ek olarak, bugün mimarisinde oldukça önemli olan yükseklik kavramının gelişmiş olduğu göze çarpmaktadır. Binaların iç cepheleri incelendiğinde yüksekliğe ve yapıların tümünün dikeyselliğe önem verdikleri göze çarpmaktadır.
Ortaçağ ortalarında başlamış olan mimari stil gösterdiği gelişmelerin etkisiyle taş ustalığının gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Aşağıda gotik mimari özelliklerini incelerken göreceğimiz, kaburgalı tonozlar ve sivri kemer gibi birçok yapı bileşeni için taş unsurlar kullanılmıştır.
Gotik mimari, yüksek ve geç ortaçağ döneminde gelişen bir mimari tarzıdır. Romanesk mimarisinden gelişti ve yerini Rönesans mimarisine bıraktı. 12. yüzyıl Fransa’sında ortaya çıkan ve 16. yüzyıla kadar devam eden Gotik mimari, dönem boyunca “Fransız eseri” olarak biliniyordu ve Gotik terimi ilk olarak Rönesans’ın ikinci bölümünde ortaya çıktı.
Özellikleri
Gotik Mimarinin karakteristik özelliklerini incelediğimizde iç mekanlarda ve bina cephelerinde dikey bir yaklaşımda bulunulduğu görülmektedir. Etkilerinin görüldüğü Romanesk Mimarisinden en belirgin farkı ise, Romanesk döneminde dikey yapıların sadece kule, kale surları gibi alanlarda kullanılmasıdır.
Gotik yaklaşımın ortaya çıkışının en büyük sebeplerinden birisi Fransada yaşanan dini gelişmeler olmuştur. Dönemde insanların kiliselere gelmesini teşvik edilmesi amaçlı olarak, gothik katedrallerin oldukça ferah ve bolca ışık alan yapılar olması amaçlanmıştır. Dikey yapıların, yüksek binaların bu kadar üzerine gidilmesinin en büyük nedeni belirttiğimiz gibi gün ışığından olabildiğince fazla faydalanmaktır.
Dönemin belirgin yapısal özellikleri ise şöyledir;
- Olabildiğince yüksek yapılar yapılması,
- Devasa camlar, pencereler
- Sivri kemerler,
- Uçan payandalar,
- Sivri çatılar
- Nervürlü tonozlar
gibi yapısal unsurlar gotik dönem mimarisinin en belirgin özellikleridir. Gothic Mimarinin en dikkat çekici örneklerini, katedraller, büyük kliseler, saraylar ve kalelerde görmek mümkündür. Gotik akımı özetlemek gerekirse, yapıların yüksek olmasının oldukça önemli olduğu, Fransa kökenli olmasına rağmen Avrupa Mimari akımlarından birisi olmuş olması gibi nitelikleri öne çıkmaktadır.
Modernist Mimari Nedir, başlıklı yazımızı okumak için tıklayınız.
Örnekleri
Avrupa Mimarisi tarihini incelediğimizde gotik mimari akımı ile inşa edilmiş birçok ikonik mimari yapı bulunmaktadır. Ortaçağ mimarisi olarak da bilinen bu akım, Romanesk Mimarisi ile Rönesans Mimarisi arasında birçok etkileyici katedral, kiliseler, kaleler ve saraylar gibi önemli yapılar inşa etmiştir.
Günümüzde Gothic Tarz mimari ile inşa edilmiş birçok katedral ve dini yapılar Unesco’nun Dünya Mirası Alanları listesinde yer almaktadır.
Aşağıda dünyada bilinen en önemli Gothik Mimari Yapılar listesini inceleyebilirsiniz.
- The Cologne Cathedral, Almanya
- The Cathedral Church of Milan, İtalya
- The Basilica of Saint-Denis, Fransa
- Notre-Dame de Paris, Paris/Fransa
- Canterbury Cathedral, England, İngiltere
- Notre-Dame de Reims, Reims/Fransa
- Salisbury Cathedral, (Magna Carta’nın evi), İngiltere
- Amiens Cathedral, (Fransa’nın en uzun katedrali), Fransa
- The Chartres Cathedral, Fransa
- The Duomo: The Cathedral of Florence, Floransa/İtalya
- The Black Church, Romanya
- Wawel Cathedral ,(Polonya Kraliyet Sarayı)
Yukarıdaki yapılar mimarlık tarihine oldukça önemli gelişmeler katmış ve günümüzde hala ikonik yapılar olarak görülmekte olan yapılardır.