Yapı inşası sürecini, tasarımından imalatına kadar çeşitli veriler elde ederek işlemek ve yönetmek için kullanan sistemlere Yapı Bilgi Modellemesi adı verilmektedir. Gerçek zamanlı olarak işlenebilen veriler, bulut tabanlı saklama alanlarında bütün proje paydaşlarının erişebileceği şekilde bulunmaktadır.
Yapı Bilgi Modellemesi Nedir?
Yapı Bilgi Modellemesi, müteahhit, mimar ve mühendislerin yapının tasarımı, projelendirme süreci ve inşası süresince bir arada çalışabilmeleri adına yapının “dijital tanımının” yapılmasıdır. Uluslar arası olarak, BIM modellemesi ISO 19650, ISO 12000 gibi standartlara tabidir.
İnşaat süreci içerisinde birçok farklı proje, imalat ve ekonomik kriter barındırmaktadır. Ek olarak tüm bu süreçlerin yönetimi oldukça zorlu ve kompleks durumlardır. Özellikle devasa ticari projeler düşünüldüğünde, müteahhit, mimar, mühendis ve diğer paydaşların bir arada çalışması projeyi eş zamanlı olarak yürütmesi pekte mümkün değildir.
BIM (Bina Bilgi Modelleme), tamda bu noktada devreye girerek inşaatlar üzerinde bütün paydaşların uyumlu ve koordine şekilde çalışmasına imkan veren akıllı bir yazılım modelleme sistemidir. BIM yazılımları, yapıyı 3 boyutlu olarak modellemek bir yana yapının bütün fonksiyonlarını, planlarını ve tüm detaylarını içerecek şekilde tasarım yapan sistemlerdir. Yapı bilgi modellemelerinin işleyişi hakkında kısa bir örnek vermek gerekirse;
Projeyi tasarlayan mimarın, yapının herhangi bir bölgesine eklediği kolon, kiriş vb. unsurun üzerine atanan malzemelerden ötürü statik açıdan problemler yarattığı durumda BIM yazılımları bu noktada uyarı vererek hem tasarlayan mimarı hem de statik projesi ile ilgilenen inşaat mühendisini uyarmaktadır. Ardından, proje paydaşları BIM üzerinde eş zamanlı olarak yeni bir malzeme seçebilir yada mühendis hesabını daha farklı şekilde yapabilir.
BIM Tasarım Nedir?
Yapı Bilgi Modellemesi sistemleri, inşaat projesinde çalışan bütün aktörlerin eşzamanlı olarak, gerçek zaman dilimini kullanan sistemler üzerinde iş birliği yapmasını sağlayan akıllı yazılım sistemlerdir.
Projeyi tasarlayan, uygulayan ve finanse eden kişilerin eş zamanlı çalışabilmesi ile inşaat yönetimi kolaylaşır, maliyet hesapları minimum hata ile sonuçlanır, yapıların tamamlanma süreleri kısalır. Özetlemek gerekirse, BIM Tasarımı, yapının inşası için faaliyette bulunan herkes arasında iş birliği sağlanmasına imkan veren akıllı bina modellemesi sürecidir.
Bina bilgi modellemesi sistemleri, inşaat endüstrisine birçok önemli başlıkta katkılar sağlamaktadır. Bunlara, yapı inşa süresinin kısaltılması, maliyet hesabının doğru yapılarak maliyetlerin düşürülmesi, inşaat yönetiminin oldukça kolay hale gelmesi, daha güvenli imalatlar yapılması gibi birçok başlık eklenebilir.
Yukarıda verdiğimiz, mimari proje ve statik proje unsurlarında yaşanan karmaşa örneği bize gösteriyor ki BIM programları, olabilecek sorunları önceden tespit ederek, gerçek zamanlı şekilde tarafları uyarmaktadır. Bunlara ek olarak, yapının bütünlüğü, çevreye verilecek zararın azaltılması, yapı malzemelerinin kullanımı, enerjinin verimli kullanılması, akıllı atık yönetimi gibi bir dizi yenilikçi teknolojiyi, bizlere daha efektif şekilde kullanma imkanı vermektedir.
BIM Programları Nelerdir?
BIM programları, 2 boyutlu ve 3 boyutlu olarak tasarımlar yapabilen, yenilikçi uygulamalarda daha ötesine geçebilen sistemlerdir. Standartlardan bahsedecek olursak, 4D, yapıyı modellemek, 5D, finansal durumlar olarak bilinmektedir. Yapı bilgi modellemesi sistemlerinde boyut bakış açısı yada yapının şekli değil, verinin içerdiği bilgiyi ifade etmektedir.
- AutoCAD
- Archicad
- Infurnia
- Vectorworks Architecture
- Autodesk BIM 360
- ALLPLAN
- Tekla BIMsight
- Trimble Connect
- DataCAD
- AutoCAD MEP
- AutoCAD Arch
- Aurora
- Revit
- SketchUp
- Navisworks
En çok kullanılan BIM programlarını incelediğimizde, yapıyı sadece 3 boyutlu olarak modellemenin ötesinde, inşaat planlamasının, tasarımın, uygulamanın, paydaşlar arası işbirliğinin mümkün kılındığı modelleme sistemleri olduğu görülmektedir.
