Yunan uygarlığı milattan önce 900’lü yıllara kadar uzanan, kültür, felsefe ve sosyolojik alanlarda birçok ilki uygulamış olan bir medeniyettir. Ek olarak gelişen mühendislik ve tasarım bilimi dönemde birçok önemli mimari unsuru beraberinde getirmiştir. Antik Yunan Mimarisi hakkında bilinmesi gerekenleri birlikte inceleyelim.
Antik Yunan Mimarisi
Antik Yunan Mimarisi, MÖ 900’lü yıllardan MS 30’a kadar uzanan, Ege Denizi adaları, İyonya, İtalya ve Yunanistan bölgesinde yaşamış olan Yunan uygarlığının sahip olduğu mimari stili ifade etmektedir.
Antik Roma Mimarisi unsurlarını sıklıkla görebilmekle birlikte, Yunanlar Romalı mimarları, tasarımcıları ve mühendisleri kendi ülkelerine getirerek onlardan bolca esinlenmişlerdir.
Antik Yunan Dönemi mimarisi, iki farklı açıdan ele alınmaktadır. Bunlardan birincisi, MÖ 900 ile MÖ 323 yılları arasında yer alan ve Büyük İskender’in imparatorluğunun son bulmasıyla sonlanan Helen Mimarisi Dönemi, ikincisi ise MS 30’lu yıllara kadar uzanan Helenistik Mimari dönemidir.
Dönemin Mimari Özellikleri
Yunan Mimarisi, devasa kütleler ile inşa edilmiş yekpare yapılara, devasa arenalara, tiyatrolara, kolezyumlara ve dini mekanlara sahiptir. Mimari üslup olarakta geçen çeşitli dönemler içerisinde evrilmiş olan Antik Yunanlar, günümüzde birçok mimari akımın öncüsü konumunda yer almaktadırlar.
Antik Çağ Mimarisinin öncüleri arasında kabul edilen Yunan uygarlığı, “klasik mimari dönemi” olarakta adlandırılan uygulamaların sahibidir. Yunan Mimari dönemi, İyonik, Dor ve Korint olarak kendi içerisinde 3 adet farklı mimari stile ayrılmaktadır.
Gotik Mimari Örnekleri, incelemek için tıklayınız.
Dor (Doric) Nizamı
Dönemin mimari stillerini incelemek gerekirse, Dor olarak isimlendirilen stil MÖ 7. yüzyılda ortaya atılmış olup, diğer stillere göre daha kalın, yuvarlak kolonlara sahipti diğer mimari üsluplardan farklı olarak daha sade ve daha basit mimari formlarında kullanıldığını söylemek yanlış olmayacaktır.
Antik çağda Dor Düzeni ile inşa edilmiş başlıca yapılar ise şöyledir;
- The Parthenon
- The Temple of Hephaestus
- The Temple of the Delians
İyonik (Ionic) Düzen
Antik Yunan uygarlığının, ülkemizde bıraktığı izler arasında bulunan Efes Tapınağı gibi yapıların inşa edildiği mimari üslup İyonik düzen mimarisidir. Antik dönemde, İyonya olarak geçen bölgelerde ortaya çıkmıştır.
Bahsi geçen mimari üslupların sırasıyla birbirlerinden esinlenerek ortaya çıktığı düşünülürse, Dorik stile kıyasla daha süslü, daha dar kolonların kullanıldığını söylemek mümkündür. Bununla birlikte, oval formlardaki kolonlar daha gösterişli ve süslü olarak inşa edilmişlerdir. Dış cephedeki kirişlerde ise, parşömen görselliği katılmış olan ince işçiliğe sahip işlemeler bulunmaktadır.
Antik çağda İyonik Düzeni ile inşa edilmiş başlıca yapılar ise şöyledir;
- The Heraion of Samos
- The Temple of Artemis at Ephesus
Korint (Corinthian) Mimari Üslubu
Korint düzeni, adını Korint Şehrinden almaktadır. MÖ. 5. yüzyılda görülmeye başlayan stilde İyonik stilde kullanılan “volüt” ismi verilen kolon başları kullanılmayıp, kenger (akantus yapraklarıyla oyulan süslü başlıklar) ismi verilen başlıklar kullanılmıştır.
Antik Yunan Mimarisi Korint Düzeni ile inşa edilmiş başlıca yapılar ise şöyledir;
- The Temple of Olympian Zeus
- Hekate Temple
