Beton, çok dayanıklı, az bakım gerektiren bir inşaat malzemesidir. Termal kütle sağlayabilir ve kullanıldığı binaların enerji tüketimini minimuma indirgeyen bir yapı malzemesidir. Mimari Terimler Sözlüğü başlığı altında yaptığımız çalışmalara beton nedir sorusu ile devam ediyoruz.
Yazımızda aşağıdaki başlıklar hakkında bilgi edinebilirsiniz.;
- Betonun tanımı
- Tarihçesi
- Hazır betonun avantaj ve dezavantajları
- Beton çeşitleri
- Beton Dayanımı
Beton Nedir?
Beton, dünyada en çok kullanılan insan yapımı yapı malzemesidir. Binalarda, köprülerde, yollarda ve barajlarda yaygın olarak kullanılan önemli bir yapı malzemesidir. Betonun kullanım alanları, yapısal inşaat uygulamalarından, kaldırımlara, banketlere, borulara ve kanalizasyonlara kadar uzanmaktadır.
Beton esas olarak,1824 yıllarından gelen formülüyle; Portland çimentosu, su ve agregadan (çakıl, kum veya kaya) oluşan kompozit bir malzemedir. Bu malzemeler birlikte karıştırıldığında, daha sonra zaman içinde yavaş yavaş priz alarak işlenebilir bir macun oluştururlar.
Beton çok dayanıklı, az bakım gerektiren bir malzemedir. Termal kütle sağlayabilir ve kullanıldığı binaların enerji tüketimini azaltmaya yardımcı olan bir malzemedir. Ek olarak beton, sürdürülebilir bir yapı malzemesidir.
Beton ekstraksiyonu, üretimi ve nakliyesi gibi nedenlerden ötürü oldukça sürdürülebilir bir inşaat malzemesidir. Atık malzemeler, Geri Dönüşümlü Ezilmiş Agrega (RCA), Öğütülmüş Yüksek Fırın Cürufu (GGBS) ve Toz haline getirilmiş Yakıt Külü (PFA) gibi geri dönüşümlü malzemeler hazır beton içeriğinde kullanılabilmektedir.
Aderans Nedir? | Aderans Arttırıcı Malzemeler, başlıklı yazımızı okumak için tıklayınız.
Beton Dayanımı
Beton Dayanımı, betonun yapısal olarak kırılmadan taşıyabileceği yük miktarı olarak tanımlanmaktadır. Betonun mukavemeti, onu ezmek için gerekli kuvvet hesap edilerek belirlenir birim olarak ise MPA (megapaskal)ölçülür. Beton Dayanımı Formülü;
MPa = N/mm2= 10 kgf/cm2 olarak hesap edilmektedir.
Betonun basınç dayanımı, nem ve sıcaklık dahil birçok değişkenden etkilenebilir.
Şantiyede İş Sağlığı ve Güvenliği | 5 Yeni Fikir, okumak için tıklayınız.
Beton Tarihi Nedir?
Betona benzer bir malzeme ilk olarak kireç ve alçı içeren şekliyle Mısırlılar tarafından geliştirilmiştir. Genel olarak, kireç, tebeşir veya istiridye kabukları gibi malzemeler kullanılmış olup, bu ve benzeri maddeler 1800’lerin başına kadar çimento oluşturucu madde olarak ,suyla karıştırılıp beton olarak kullanılmaya devam etmişlerdir.
1824’te Portland çimentosu, bir kireçtaşı ve kil karışımı bir araya getirilerek yakılmış ve öğütülmüş, geçmişten günümüze o zamandan beri beton üretiminde kullanılan başlıca çimentolama maddesi olarak kalmıştır.
Parke Sistre Cila Nedir, nasıl yapılır, başlıklı içeriğimiz için tıklayınız.
Türleri
Dünyada ve ülkemizde kullanılan birçok hazır beton çeşidi bulunmaktadır. Kullanım alanı, yapılan statik hesaplar sonucu kullanılacak beton sınıfı belirlenmektedir.
Piyasada bulunan ve kullanılan beton türleri ise şunlardır;
- Grobeton
- Normal hazır beton
- Hafif beton
- Yüksek mukavemetli betonlar
- Ağır betonlar
En Çok Kullanılan Beton Çeşitleri Nelerdir, öğrenmek için tıklayınız.
Avantajları
Betonun ülkemizde bilinen tabiriyle, para kazandırmak haricinde toplum, yaşam üzerine bilinen geçmişten günümüze çokça faydalandığımız tonlarca olumlu yönü vardır.
- Nispeten ucuz bir malzemedir ve az bakım gereksinimi ile nispeten uzun bir ömre sahiptir.
- Basınca karşı dayanıklı ve güçlüdür.
- Sertleşmeden önce kolayca şekillendirilebilen çok esnek bir maddedir.
- Yanıcı değildir.
Dezavantajları
Hazır betonun bilinen dezavantajları aşağıda bulunmaktadır;
- Diğer yapı malzemelerine kıyasla nispeten düşük gerilme mukavemeti
- Düşük süneklilik
- Düşük mukavemet / ağırlık oranı
- Çatlamaya karşı hassastır kırılgan bir malzemedir
- Gevrek bir malzemedir
Hazır Beton Fiyatları
Beton metreküp fiyatı, şantiyenin bulunduğu konum, istenilen beton sınıfı ve toplamda istenilen beton m3 miktarına göre belirlenmektedir.
Güncel 2022 Hazır Beton Metreküp Fiyatları ise şöyledir;
- 150 DOZ GROBETON – 390 TL
- 200 DOZ GROBETON – 400 TL
- 300 DOZ ŞAP – 465 TL
- 500 DOZ ŞAP – 505 TL
- C14 – 400 TL
- C16 – 410 TL
- C18 – 420 TL
- C20 – 440 TL
- C25 – 450 TL
- C30 – 470 TL
- C35 – 500 TL
- C40 – 540 TL
- Belirtilen fiyatların bağlayıcılığı olmamakla birlikte bilgilendirme amaçlı ortalama beton metreküp fiyatlarını içermektedir.
- Fiyatlara kdv ve nakliye giderleri dahil değildir.
Strucare olarak Yapı Ve Tasarım Rehberi olmak amacıyla çıktığımız bu yolda inşaat terimlerini tanıtan, yapı malzemeleri hakkında bilgiler veren içerikler üretmeye devam ediyoruz.
Yapısal beton nedir hakkın bir rehber hazırlayabilirmisiniz?