İnşaatlarda suyun, yapı temelinden ve yüzeylerden tahliye edilmesi işlemine drenaj denir. Tarım arazilerin de uygulamaları görülmektedir. Amacı ise suyun birikerek yapı temeline ve ekili arazilere vereceği zararı engellemek amacıyla suyun hızlıca tahliyesini sağlamaktır. İnşaat sektörünün başlıca uygulamalarından olan su tahliyesi işlemlerini birlikte inceleyelim.
Drenaj Nedir?
Drenaj, yüzey üstü ve yüzey altında bulunan suların tahliye edilmesi işlemidir. Uygulamalarına, yapı temellerinde ve tarım arazilerinde sıklıkça rastlanmaktadır. Suyun tahliyesi amacı ile yapılmış kazılara drenaj hattı ismi verilmektedir.
Yapı temellerinden geçen yer altı sularının dış duvarları aşarak temele ulaştığı durumlarda şantiyede kullanılan demirlerde korozyon görülmektedir. Yapılacak Drenaj Uygulamaları ile suyun temel ile ilişkisi kesilerek, suyun tahliyesi yada su yolunun değiştirilmesi sağlanmaktadır. İnşaat yapılan zeminin kuru olmaması, zeminin tam olarak sıkışmamasına neden olmaktadır. Özellikle sulu arazilerde yapılacak inşaatlarda temelin geç oturması, inşaatta kullanılan donatıların paslanması özetle temelin hasar görerek yapıya zarar vermesine neden olmaktadır.
Nasıl Yapılır?
Drenaj uygulamaları, arazide bulunan toprağa zarar vermeden yapılmalıdır. Öyle ki suyun tahliyesi sırasında oluşabilecek göçükler, toprak aşınmaları hesaba katılmalıdır. Aksi bir durumda toprağa hasar vererek inşa edeceğimiz yapı yada ekeceğimiz tarım arazileri için kötü sonuçlar doğabilmektedir.
Drenajı genel olarak 2 başlık altında inceleyebiliriz. Bunlar, iç ve dış drenajdır. Zeminden suyun tahliyesi amacıyla yapılan bu çalışmalar kalıcı ve geçici çözüm yöntemleri bulunmaktadır. Uygumalar arasında, drenaj boruları döşemek, su kuyuları oluşturmak, su tahliyesi torbaları kullanmak, hidrofor kullanmak ve dalgıç pompa sistemleri kullanmaktır. Özellikle, inşaat sektöründe her yapının zemin gereksinimleri farklı olmaktadır. Buna bağlı olarak kullanılacak izolasyon uygulamaları belirlenmektedir. Yapı inşasında en önemli kısımlardan birisi yapı temelinin yapılmasıdır. Dolasıyla, suyun temelden bir şekilde uzak tutulması inşaatın en önemli işlerinden birisidir. Aşağıda yapacağınız çalışmalarda genel manada dikkat edilmesi gereken faktörlere göz atabilirsiniz.
Su Tahliyesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Gerekli zemin etütleri yapılmadan işlem yapmayınız.
- Yer altı suyu seviyesi, zeminin mekanik özelliklerini bilmeden işlem yapılmamalıdır.
- Tahliye edilen su mümkünse ağaçlık bölgelere iletilmelidir.
- Zeminde erozyon riski varsa drenaj uygulamaları yapılmamalı yada gerekli ölçümler yapılarak yapılmalıdır.
- Kış aylarında ve şiddetli yağış esnasında işlem yapılmamalıdır.
- Kimyasal ürün, yağ gibi maddeler bulunan suları direkt olarak tahliye etmeyiniz.
Ne İşe Yarar?
İnşaat Drenajı, yapının sağlam bir temele oturması nedeniyle yapılan suyun zeminden tahliyesi amacıyla yapılmaktadır. Tarım arazilerine ise yer altı suyunun ekinlere zarar vermesini önlemek amacıyla yapılmaktadır. Projeye ve zemin özelliklerine bağlı olarak birçok tahliye yöntemi bulunmaktadır.
Eğitim yeterli olmayan, yer altı suyu seviyesi yüksek olan bölgelerde yapılması gerekmektedir. Türkiye’de en çok kullanılan drenaj yöntemlerinden birisi dalgıç pompalardır. Bunun nedeni ise yapılar inşa edilirken gerekli izolasyonun ve su tahliyesinin yapılmamasıdır. Zamanla su almaya başlayan temellerde çürüme, korozyon gibi sorunlarla karşılaşılmaktadır. Ardından, zemin ekipleri gelerek bina temeli seviyesinde çukur açarak dalgıç pompaları yerleştirmektedir.
Drenaj Çeşitleri Nelerdir?
Zeminde yapılacak drenaj yöntemi, inşaat yapılacak zeminin yada tarım arazisinin zemin özelliklerine göre belirlenmektedir. Dünya genelinde birçok yöntemi ve çeşidi bulunmaktadır. Ülkemiz özelinde ise ekonomik ve hızlı çözümler en çok kullanılanlar arasındadır.
Genel manada;
- İç drenaj
- Dış drenaj
olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bir diğer sınıflandırması ise geçici ve kalıcı drenaj uygulamalarıdır.
İç Drenaj Nedir?
Yapıya dışarıdan müdahale şansı bulunmayan durumlarda bodrum katında, zemin katında yapılan iyileştirme uygulamalarına İç Drenaj denmektedir.
Dış Drenaj Nedir?
Yapı temelinden dışarıda yapılan su tahliyesi çalışmalarına Dış Drenaj denmektedir. İnşa edilen yapının çevresinde yapılan uygulamalar olduğu için çevre drenajı olarak da isimlendirilmektedir.
